Սթափ հայացք
Ի՞նչ մտքեր են քեզ այցելում, երբ լսում ես «ալկոհոլ» բառը: Դրանք կարող են լինել բավականին դրական, ինչպիսիք են` «խնջույք», «տոն և ուրախություն», «արբել և մոռացության տրվել», «ընկերներ»: Իսկ ինչի՞ հետ է քեզ մոտ ասոցացվում «հարբեցող» բառը: Գուցե՞ պատկերացնում ես նստարանին կուչ եկած հարբած մարդ, հիվանդություն, զարթխում, նվաստացում: 🙁 Դժվար թե դու քեզ այդպիսին պատկերացնես: Բայց, ավաղ, «արբելու և մոռացության տրվելու» սովորությունը շատ դեպքերում հենց դրան էլ հանգեցնում է:
Մի փոքր մանրամասնենք… Ի՞նչ է ալկոհոլն ընդհանրապես:
Ալկոհոլն ստացվում է հացաբույսերի (ցորեն, գարի), մրգերի կամ բանջարեղենի մեջ պարունակվող ածխաջրերի (մասնավորապես`շաքարի) խմորման արդյունքում, որը ժամանակի ընթացքում սպիրտի է վերածվում: Այսպիսով ստացվում է, որ ալկոհոլը բնական հումքից է պատրաստվում: Այդ դեպքում ինչո՞ւ են պնդում, որ ալկոհոլը շատ վնասակար է: Ընդ որում, բավական է նայել շուրջբոլորը և տեսնել, որ ալկոհոլը օգտագործում է բնակչության ճնշող մեծամասնությունը:
Այո,՛ ալկոհոլի օգտագործումն արգելված չէ, և մեր հասարակությունը դրան ավելի քան հանդուրժողական է վերաբերվում: Այնուհանդերձ, նույնիսկ եթե ալկոհոլը բնական հումքից է պատրաստվում, այն կարող է բազմաթիվ անախորժությունների հանգեցնել: 🙁
Գոյություն ունի հարբածության 3 աստիճան` թեթև, միջին և ծանր: Թեթև աստիճանի հարբածության դեպքում մարդու տրամադրությունը բարձրանում է, նա դառնում է ավելի բարեհամբույր, շփվող: Սակայն տեղի է ունենում ուշադրության նվազում, խոսակցությունները կորցնում են իրենց լրջությունը, իսկ սեփական կարողությունները գերագնահատվում են: Հաճախ առաջանում է սեռական ցանկություն: Եվ ահա «հերոսը» կարող է փողոցն անցնել հենց մեքենայի առջևով, ձեռքերի վրա տանել իր սիրելիին` վտանգելով նրա կյանքը, կամ սուզվել ջրի տակ` արագ լողամրցման ռեկորդ սահմանելու համար: Եվ եթե «հերոսին» ժամանակին չկանգնեցնես, այդ ամենը կարող է ավարտվել վատ տրամադրությամբ կամ վնասներով:
Հարբածության միջին աստիճանի դեպքում բարյացկամությունը կարող է փոխարինվել ագրեսիվ պահվածքով, և այստեղ արդեն ոչ միայն ավելորդ բառերի, այլ նաև ավելորդ գործողությունների, վեճերի և կռիվների վտանգ է առաջանում, իսկ դրանք ոչ այնքան հաճելի տեսարաններ են:
Կարծում ենք, այս վիճակի վտանգավորության մասին խոսելու անհրաժեշտություն չկա, քանի որ ամեն ինչ ինքնին պարզ է:
Ալկոհոլի նկատմամբ զգայունության աստիճանը մարդկանց մոտ տարբեր է լինում, սակայն որոշ մարդկանց բացարձակապես հակացուցված է օգտագործել ալկոհոլային խմիչքներ: Դա երեխաներն են և դեռահասները, հղի կանայք, վարորդները, քրոնիկ հիվանդություններ ունեցող մարդիկ, այն մարդիկ, ովքեր չեն կարողանում իրենց սահմանափակել խմիչքի օգտագործման հարցում և վերջապես նրանք, ում մասնագիտական գործունեությունը մաքսիմալ ուշադրություն և զգոնություն է պահանջում:
Ողջ աշխարհում կան ալկոհոլի օգտագործման տարիքային սահմանափակումներ: Դա ամենևին էլ պատահական չէ, քանի որ ալկոհոլը հատկապես վնասակար է երեխաների և դեռահասների համար:
Մեծահասակների համեմատությամբ` երիտասարդ օրգանիզմն ավելի զգայուն է ալկոհոլի նկատմամբ, և հարբեցող դառնալու հավանականությունն ավելի մեծ է: Ինչո՞ւ:
Այսպիսով, երիտասարդ տարիքում ալկոհոլի օգտագործման հետևանքներն են`
- առողջական վիճակի խանգարումներ,
- ինքնակառավարման նվազում,
- ինտելեկտի նվազում, դասերից հետ մնալը,
- կախվածության առաջացում, հարբեցող դառնալու մեծ հավանականություն:
- Այս ամենի հետ մեկտեղ, ալկոհոլի ազդեցության տակ դեռահասը կարող է կողոպուտի, ծեծի, ինչպես նաև սեռական ոտնձգության ենթարկվել և նույնիսկ ուրիշի ճնշման տակ հանցագործություն կատարել:
Առասպելներ և լեգենդներ
Ըստ ձևավորված թյուր կարծիքի՝ ալկոհոլը օգնում է հաղթահարել կյանքի խնդիրները, անհանգստություններն ու ընկճվածությունը: Սակայն դա բոլորովին այդպես չէ:
Խնդիրներն ամենևին էլ լուծում չեն ստանում ալկոհոլի օգնությամբ: Դրանք ընդամենը ժամանակավորապես մոռացվում են: Չլուծված խնդիրներն ավելի են ուժեղացնում սթրեսային իրավիճակներն և անհանգստությունը:
Ասում են՝ ալկոհոլը քաջություն է հաղորդում, օգնում է ձերբազատվել բարդույթներից, հնարավորություն է տալիս շրջապատում ավելի պահանջված զգալ և լավ միջոց է շփման ունակությունը զարգացնելու համար: Իրականում ինքնատիրապետման նվազումը կարող է մարդուն այնքան «սանձարձակ» դարձնել, որ հնարավոր չի լինի կանխատեսել նրա արարքների հետևանքները:
Այդ պատճառով, այն, ինչ նրան համարձակ քայլ է թվում, պարզապես ռիսկային, կյանքին սպառնացող և անօրինական կարող է լինել: Իսկ այն մարդը, ով իրեն չափազանց պահանջված է զգում ընկերական շրջապատում, իրականում կարող է անմիտ, կոպիտ, ծիծաղելի և գռեհիկ տպավորություն թողնել: Փորձեք հիշել ալկոհոլի ազդեցության տակ գտնվող աղջիկներին, որոնք վստահ են իրենց անզուգականության մեջ և փորձում են տպավորություն գործել հակառակ սեռի ներկայացուցիչների վրա… Կամ կոպիտ երիտասարդներին, որոնք ալկոհոլի չարաշահման արդյունքում չեն կարողանում ոտքի կանգնել և չնայած դրան փորձում են ամեն գնով ծանոթանալ հակառակ սեռի ներկայացուցիչների հետ… Մի՞թե գեղեցիկ տեսարան է:
Ինչպե՞ս հրաժարվել ալկոհոլից, եթե բոլորն այն օգտագործում են:
Ահա մի քանի օգտակար միջոցներ.
- Ուղղակի հրաժարվել (շատ պարզ և արդյունավետ):
- Ալկոհոլը փոխարինել ոչ ալկոհոլային խմիչքով:
- Պատճառաբանել, որ դեղ եք ընդունում:
- Ողջ երեկոյի ընթացքում մեկ բաժակ խմել կամ ձևացնել, թե խմում եք:
- Պարզապես լքել այդ միջավայրը:
- Խնդրել որևէ մեկին շեղել կամ հանգստացնել նրանց, ովքեր համոզում են ալկոհոլ օգտագործել:
Կարդա՛ ավելին, թե ինչպես վստահ ասել «ոչ» մեր հաջորդ՝ «Ինչպես հրաժարվել» հոդվածում:
Նկար՝ (с) CHRISTOPHER PLEDGER: