Դեռ հին ժամանակներից ավելցուկային քաշի նկատմամբ վերաբերմունքը եղել է երկակի. ոմանք կարծել են, որ դա շատակերության հետևանք է, ոմանք էլ համարել են «առողջության» դրսևորում:

Իսկ ինչո՞վ է վտանգավոր գիրությունը: Մասնագետների կարծիքը միանշանակ է. գիրությունը զուտ արտաքինի պրոբլեմ չէ, այլ` քրոնիկական հիվանդություն (ինչպես շաքարային դիաբետը կամ զարկերակային գերճնշումը): Ապացուցված է, որ գիրությունն ուղեկցվում է նյութափոխանակության խանգարումներով և զգալիորեն բարձրացնում է մի շարք վտանգավոր հիվանդությունների զարգացման ռիսկը, առաջացնում է օրգանիզմի նորմալ կենսագործունեության խանգարում, դժվարացնում է առօրյա կյանքը, ծանր դեպքերում` նույնիսկ ինքնասպասարկումը (գնալ խանութ, ինքնուրույն հագնվել, լվացվել, զուգարանից օգտվել, լողանալ և այլն):  🙁

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մանկության և դեռահասության գիրությունը կապված է մեծահասակ տարիքի գիրության հետ. գեր դեռահասների 80%  ունենում է գիրություն  նաև մեծահասակ  տարիքում:

Գիրությունը արտահայտվում է ենթամաշկում (մաշկի տակ) և տարբեր այլ հյուսվածքներում ճարպի ավելցուկային կուտակմամբ: Այն մարդու կողմից սննդի հետ ընդունած և օրգանիզմի ծախսած կալորիաների հաշվեկշռի խախտման հետևանք է:

Այսինքն, մարդն ընդունում է ավելի շատ կալորիաներ, քան ծախսում է, և առաջացած ավելցուկը կուտակվում է ճարպի ձևով: Սխալ սնվելու դեպքում նաև առաջանում են նյութափոխանակության խանգարումներ, որոնք նպաստում են առողջական խնդիրներին: 🙁

Գիրությունը պայմանավորված է ժառանգական, կենսակերպի և միջավայրի տարբեր գործոններով, որոնցից են ցածր ֆիզիկական ակտիվությունը և անառողջ սննդային վարքագիծը, երբ օգտագործվում է քիչ բանջարեղեն, սպիտակուցով հարուստ սնունդ, չարաշահվում է անառողջ, ճարպերով և պարզ ածխաջրատներով հարուստ սնունդը, քաղցր գազավորված ըմպելիքները:

Ավելի հազվադեպ գիրությունը պայմանավորված է տարբեր էնդոկրին, գենետիկ և այլ հիվանդություններով:

Երբեմն գեր երեխաների սեռական հասունացումն ավելի վաղ է տեղի ունենում, տղաների մոտ` հաճախ ավելի ուշ: Ավելորդ քաշ ունեցող աղջկա կուրծքը կարող է մեծ լինել, համեմատած դասընկերուհիների հետ, և նրանք իրենց տարիքից ավելի հասուն են երևում:

Ավելցուկային քաշից և հատկապես ճարպակալումից ազատվելը հեշտ գործ չէ. կանխարգելումը և բուժումը պետք է սկսել հնարավորինս շուտ, չսպասելով խնդրի խորացմանը: Ավելցուկային քաշի դեպքում ճիշտ կենսակերպի վարումը ունի ոչ միայն բուժական, այլև գեղագիտական նպատակ, ինչը խիստ կարևոր է մարդու ինքնավստահության համար:

Բուժման հիմնական սկզբունքներն են` կենսակերպի, սննդակարգի և ռեժիմի շտկում, ֆիզիկական ակտիվության մակարդակի բարձրացում,  ամբողջ ընտանիքի կենսակերպի, վերաբերմունքի և սննդային վարքագծի  փոփոխություն: Խնդիրը պահանջում է մասնագիտական միջամտություն` մանկաբույժ, էնդոկրինոլոգ, սննդաբան, հոգեբան:

Քաշի վերահսկման նպատակով անհրաժեշտ է սահմանափակել բարձր կալորիականություն ունեցող մթերքների, հատկապես շաքարի, նաև կարտոֆիլի, սպիտակ հացի և հացաբուլկեղենի, կենդանական ծագման ճարպերի և աղի քանակը: Փոխարենը պետք է ավելացնել ցածր կալորիականություն և բարձր սննդային արժեք ունեցող մթերքները` բանջարեղեն, լոբազգիներ, որոշ մրգեր, անյուղ միս, թռչնամիս և ձուկ, ցածր յուղայնություն ունեցող կաթնամթերք:  Խորհուրդ է տրվում սնվել օրը երեք անգամ և ունենալ 1-2 լրացուցիչ միջուտեստների ընդունում (snacking)։ Քաղցր ըմպելիքների փոխարեն խմել սովորական ջուր: Ցուցված է փոքրացնել չափաբաժինները, չուտել երեկոյան ժամերին: Նախաճաշի ընդունումը պարտադիր է, քանի որ չնախաճաշող դեռահասները օրվա ընթացքում օգտագործում են ավելի շատ անառողջ սնունդ: 🙁

Հիշի′ր, որ չի կարելի դիմել ինքնաբուժման կասկածելի և վտանգավոր եղանակների: Պարտադիր է խորհրդակցել մասնագետների հետ:

Հատկապես վտանգավոր են տարատեսակ խոտաբույսերը, նիհարեցնող թեյերն ու հաբերը: Դա կարող է բերել բավականին ծանր հետևանքների: Սննդակարգի հիմքում պետք է լինի հաշվեկշռված (բալանսավորված) սնուցումը և ոչ` կասկածելի ծագման դիետաները կամ հաբերը: Կարևոր է հիշել` քաշը պետք է իջեցնել մասնագետի հետ խորհրդակցելով, ոչ շատ կտրուկ` 3-6 ամսվա ընթացքում: Այնուհետ պարտադիր  շարունակել հետևել նշանակված սննդակարգին, ֆիզիկական ակտիվության ռեժիմին և կենսակերպին: Ճիշտ մոտիվացիան և վարքագծային փոփոխությունը չափազանց կարևոր են։

Հետևի′ր քո մարմնին և եղի′ր առողջ:

Նկարը գտել ենք այստեղ:

Կազմեց Ե.Մովսեսյանը:

Կարդացեք նաև

Զգուշացե′ք էներգետիկ ըմպելիքներից

էներգետիկ ըմպելիքները լայնորեն օգտագործվում են դեռահասների կողմից բոլոր երկրներում։ Այսպես, ԱՄՆ-ում դեռահասների 30-50% նշել են դրանց օգտագործման մասին։ Վերջին դիտարկումները ցույց են տվել, որ էներգետիկ ըմպելիքների օգտագործումը զգալիորեն ավելացել է նաև Հայաստանում։ Արդյոք դրանք անվտա՞նգ են։

ավելին →

Զգուշացե՛ք, նիհարեցնող միջոցներ

Մարդիկ միտված է հավատալու տարբեր «հրաշք» միջոցներին: Հատկապես, երբ այդ միջոցները ակտիվ գովազդվում են և ունեն գեղեցիկ փաթեթավորում ու համոզիչ բնութագիր: Իսկ ի՞նչ է թաքնված նման խոստումնալից միջոցների հետևում: Պատասխանում են մասնագետները:

ավելին →

Արդյոք կարևո՞ր է, թե երբ ես ուտում

Շատերին հայտնի է, որ կարևոր է հետևել սննդակարգին և վերահսկել, թե ինչ ես ուտում: Բազմաթիվ հետազոտություններ ապացուցել են, որ մեր սննդակարգի բաղադրությունը ազդում է մեր առողջական վիճակի վրա: Ներկայումս մասնագետները ակտիվորեն ուսումնասիրում են նաև սնվելու պարբերականության մասին հարցը և հասկանում, որ կարևոր է նաև, թե երբ ես ուտում:

ավելին →

Մեր ապրելակերպը և առողջությունը

Վերջին տարիներին տարբեր մասնագետներ խոսում են առողջ ապրելակերպի կարևորության մասին: Փորձենք մանրամասնել, թե ինչ է դա նշանակում և ինչ դեր է խաղում կենսակերպը մեր կյանքում:

ավելին →