Լավագույնը հարաբերությունների և սիրո մասին: Ռեալ ժամանակի պայմաններում:

Գիրություն (ճարպակալում)

Ժամանակակից մարդկության առջև ծառացած կարևորագույն առողջապահական խնդիրներից է բնակչության աճող գիրացումը: Ցավոք, երեխաները և երիտասարդները հետ չեն մնում նման միտումներից: Փորձենք պարզել, թե ի՞նչ է ճարպակալումը. հիվանդությու՞ն, թե՞ մարդու առանձնահատուկ արտաքին:

Դեռ հին ժամանակներից ավելցուկային քաշի նկատմամբ վերաբերմունքը եղել է երկակի. ոմանք կարծել են, որ դա շատակերության հետևանք է, ոմանք էլ համարել են «առողջության» դրսևորում:

Իսկ ինչո՞վ է վտանգավոր գիրությունը: Մասնագետների կարծիքը միանշանակ է. գիրությունը զուտ արտաքինի պրոբլեմ չէ, այլ` քրոնիկական հիվանդություն, քանի որ ճարպակալումն առաջացնում է օրգանիզմի նորմալ կենսագործունեության խանգարում, դժվարացնում է առօրյա կյանքը, ծանր դեպքերում` նույնիսկ ինքնասպասարկումը (գնալ խանութ, ինքնուրույն հագնվել, լվացվել, զուգարանից օգտվել, լողանալ և այլն): Ապացուցված է, որ գիրությունը զգալիորեն բարձրացնում է մի շարք վտանգավոր հիվանդությունների զարգացման ռիսկը: 🙁

Գիրությունը ուղեկցվում է առողջական տարբեր խնդիրներով (և ոչ միայն առողջական): Հատկապես որովայնի (փորի) շրջանում ավելցուկային ճարպի կուտակումը հանդիսանում է շաքարախտի, սիրտանոթային և մի շարք այլ հիվանդությունների զարգացման ռիսկի գործոն: Բացի այդ, գեր մարդիկ հաճախ հոգեբանական խնդիրներ, սթրեսներ ու սոցիալական դժվարություններ են ունենում, երբեմն` ենթարկվում են ծաղրանքի: 🙁

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մանկության և դեռահասության գիրությունը կապված է մեծահասակ տարիքի գիրության հետ. գեր դեռահասների 80%  ունենում է գիրություն  նաև մեծահասակ  տարիքում:

Գիրությունը արտահայտվում է ենթամաշկում (մաշկի տակ) և տարբեր այլ հյուսվածքներում ճարպի ավելցուկային կուտակմամբ: Այն մարդու կողմից սննդի հետ ընդունած և օրգանիզմի ծախսած կալորիաների հաշվեկշռի խախտման հետևանք է:

Այսինքն, մարդն ընդունում է ավելի շատ կալորիաներ, քան ծախսում է, և առաջացած ավելցուկը կուտակվում է ճարպի ձևով: Սխալ սնվելու դեպքում նաև առաջանում են նյութափոխանակության խանգարումներ, որոնք նպաստում են առողջական խնդիրներին: 🙁

Գիրությունը հիմնականում կապված է ժառանգական, կենսակերպի և միջավայրի գործոնների հետ, որոնցից է, օրինակ` ընտանիքի անառողջ սննդային վարքագիծը, երբ օգտագործվում է քիչ բանջարեղեն, սպիտակուցով հարուստ սնունդ, չարաշահվում է անառողջ, ճարպերով և պարզ ածխաջրատներով հարուստ սնունդը, քաղցր գազավորված ըմպելիքները:

Ավելի հազվադեպ գիրությունը պայմանավորված է տարբեր էնդոկրին, գենետիկ և այլ հիվանդություններով:

Որո՞նք են գիրության ռիսկի (նպաստող) գործոնները: +

Երբեմն գեր երեխաների սեռական հասունացումն ավելի վաղ է տեղի ունենում, տղաների մոտ` հաճախ ավելի ուշ: Ավելորդ քաշ ունեցող աղջկա կուրծքը կարող է մեծ լինել, համեմատած դասընկերուհիների հետ: Խոշոր, իրենց տարիքից ավելի հասուն երևացող աղջիկները կարող են անհարկի ուշադրության առարկա դառնալ պատանիների և տղամարդկանց կողմից:

Ինչպե՞ս որոշել գիրության կամ ավելցուկային քաշի առկայությունը: +

Ավելցուկային քաշից և հատկապես ճարպակալումից ազատվելը հեշտ գործ չէ. կանխարգելումը և բուժումը պետք է սկսել հնարավորինս շուտ, չսպասելով խնդրի խորացմանը: Ավելցուկային քաշի դեպքում ճիշտ կենսակերպի վարումը ունի ոչ միայն բուժական, այլև գեղագիտական նպատակ, ինչը խիստ կարևոր է մարդու ինքնավստահության համար:

Ավելցուկային քաշի կանխարգելման համար հետևի′ր 5-2-1-0 կանոններին :

Բուժման հիմնական սկզբունքներն են` սննդակարգի և ռեժիմի շտկում, ֆիզիկական ակտիվության մակարդակի բարձրացում,  ամբողջ ընտանիքի կենսակերպի, վերաբերմունքի և սննդային վարքագծի  փոփոխություն: Հաճախ պահանջվում է մասնագիտական միջամտություն` մանկաբույժ, էնդոկրինոլոգ, սննդաբան, հոգեբան:

Քաշի վերահսկման նպատակով անհրաժեշտ է սահմանափակել բարձր կալորիականություն ունեցող մթերքների, հատկապես շաքարի, կարտոֆիլի, սպիտակ հացի և հացաբուլկեղենի, կենդանական ծագման ճարպերի և աղի քանակը: Փոխարենը պետք է ավելացնել ցածր կալորիականություն և բարձր սննդային արժեք ունեցող մթերքները` բանջարեղեն, լոբազգիներ, որոշ մրգեր, անյուղ միս, թռչնամիս և ձուկ, ցածր յուղայնություն ունեցող կաթնամթերք:  Խորհուրդ է տրվում սնվել հաճախակի, բայց փոքր չափաբաժիններով, չուտել երեկոյան ժամերին: Քաղցր ըմպելիքների փոխարեն անհրաժեշտ է խմել սովորական ջուր: Նախաճաշի ընդունումը պարտադիր է, քանի որ չնախաճաշող դեռահասները օրվա ընթացքում օգտագործում են ավելի շատ անառողջ սնունդ: 🙁

Հիշի′ր, որ չի կարելի դիմել ինքնաբուժման կասկածելի և վտանգավոր եղանակների: Պարտադիր է խորհրդակցել մասնագետների հետ:

Հատկապես վտանգավոր են տարատեսակ խոտաբույսերը, նիհարեցնող թեյերն ու հաբերը: Դա կարող է բերել բավականին ծանր հետևանքների: Սննդակարգի հիմքում պետք է լինի հաշվեկշռված (բալանսավորված) սնուցումը և ոչ` կասկածելի ծագման դիետաները կամ հաբերը: Կարևոր է հիշել` քաշը պետք է իջեցնել դանդաղ և զգույշ` 3-6 ամսվա ընթացքում: Այնուհետ շարունակել հետևել նշանակված սննդակարգին և կենսակերպին:

Հետևի′ր քո մարմնին և եղի′ր առողջ:

 

Նկարը գտել ենք այստեղ:

 

Կազմեց Ե.Մովսեսյանը: