Եվ այսպես, ինչի՞ց սկսել, ինչպե՞ս կողմնորոշվել:

Դպրոցից հետո դու ունես մի քանի տարբերակ: Դու կարող ես.

• միանգամից «մտնել մեծահասակ կյանք» և անցնել աշխատանքի,
• «դադար» վերցնել (տարեկետում, «gap year»), այսինքն մեկ տարվա ընթացքում մի լավ մտածել ապագայի մասին, ծանոթանալ տարբեր բնագավառների հետ` ինքդ քեզ լավ ճանաչելու և հասկանալու համար` ինչ ես ուզում անել քո հետագա կյանքում,
• ընդունվել համալսարան, այլ բարձրագույն ուսումնական հաստատություն (ԲՈւՀ) կամ միջին մասնագիտական հաստատություն:

Բոլոր տարբերակները ունեն և՛ առավելություններ, և՛ թերություններ:

1. «Մնաս բարով, ուսում, բարև՛, մեծահասակ կյանք»

Առավելություններ`

• Դու տարիներ չես ծախսում սովորելու վրա:
• Կարող ես անմիջապես անցնել աշխատանքի ամբողջ դրույքով և վաստակել քո ապրուստի միջոցները:

Թերություններ`

• Ոչ բոլոր գործատուները վերցնում են աշխատանքի առանց բարձրագույն կրթության (նաև աշխատանքային փորձի) երիտասարդների: Առնվազն պահանջվում է տեղեկանք, որ սովորում ես ինստիտուտում/ համալսարանում:
• Պետք է հստակ կողմնորոշվել, թե որ ուղղությամբ ես առաջ գնալու քո կարյերայում և զարգանալու, որպեսզի հետագայում ունենաս լավ պաշտոն և գումար աշխատելու հնարավորություն:

2. «Տարեկետում»/Gap Year

Առավելություններ`

• Եթե դու դեռ չես կողմնորոշվել, թե ինչով ես զբաղվելու դպրոցից հետո և որ ոլորտն է քեզ հետաքրքրում, սա ամենալավ տարբերակն է: Ի դեպ, այդպես անում են շատ երկրների երիտասարդներ: Դու կունենաս մեկ տարի, որի ընթացքում կզբաղվես քո ուզած գործերով` կաշխատես, կմասնակցես տարբեր դասընթացների, կմիանաս կամավորական շարժմանը, կճանապարհորդես և այլն: Դա քեզ կօգնի դառնալ ավելի հասուն անձնավորություն, կողմնորոշվել քո կյանքի հետագա ճանապարհի վերաբերյալ` ապագայի մասին ավելի ճիշտ և տեղեկացված որոշում կայացնելու համար:
• Դու կարող ես օգտագործել այդ տարին քո գիտելիքների բացերը լրացնելու կամ առանձին ոլորտներում կատարելագործելու համար: Չե՞ս սիրում մաթեմատիկա կամ պատմություն: Մեկ տարին բավական է, որ դու մի լավ պարապես: Ցանկության պարագայում` կարող ես գրանցվել դասընթացի. նոր հմտությունները, նոր ծանոթությունները և փորձի ձեռքբերումը երաշխավորված է:

Թերություններ`

• Ոչ բոլորն ունեն բավարար ֆինանսական միջոցներ «տարեկետում» վերցնելու համար: Չէ՞ որ դասընթացները, սեմինարները, ճանապարհորդությունները պահանջում են միջոցներ, և քո փոխարեն ստիպված պետք է վճարեն ծնողներդ, ում դեռ պետք է համոզել այդ տարեկետման անհրաժեշտության մեջ: Կամ պետք է փորձես գտնել աշխատանք` գոնե որոշ չափով ապահովելու քո ապրուստը այդ ընթացքում:
• Պետք է ունենալ կամքի ուժ, որպեսզի իզուր չվատնես այդ տարին, քանի որ ժամանակը շուտ է անցնում, և եթե դու չզբաղվես օգտակար գործով, ոչ մի օգուտ չես քաղի և պարզապես կկորցնես թանկ ժամանակդ:

3. Շարունակել ուսումը

Առավելություններ`

• Դու ստանալու ես ինչպես ընդհանուր, այնպես էլ մասնագիտական գիտելիքներ, որոնք քեզ թույլ կտան գլուխ հանել տարբեր ոլորտներից և կպատրաստեն ապագա աշխատանքի և հետագա կյանքի:
• Ձեռք կբերես նոր ծանոթներ և ընկերներ:
• Կունենաս բարձրագույն կամ մասնագիտական կրթության դիպլոմ, ինչը թույլ կտա հավակնել ավելի լավ աշխատանքի և առաջընթաց ունենալ հետագա կարյերայում:

Թերություններ`

• Ընտրության դժվարություն` ո՞ր ինստիտուտը/ համալսարանը ընտրել, ի՞նչ մասնագիտություն, ո՞ր քաղաքում:
• Եթե դու սովորում ես ոչ քո ուզած մասնագիտության գծով կամ համոզված ես, որ այն քեզ պետք չի գա հետագա կյանքում, և դու այդ ոլորտում չես աշխատելու, ապա կա վտանգ, որ իզուր կծախսես քո կյանքի ամենալավ տարիները:

Ուրեմն…

Ինչ որոշում էլ ընդունես, հիշի՛ր, որ դա պետք է լինի քո սեփական, իրազեկված որոշումը: Նախապես պարտադիր խորհրդակցիր ծնողներիդ, բարեկամներիդ, ընկերներիդ, ուսուցիչներիդ հետ, բայց աշխատիր ընդունել քո սեփական որոշումը:

Եվ իմացիր, որ դու միշտ էլ կարող ես «շտկել քո կյանքի սցենարը»` փոխել մասնագիտությունը կամ ԲՈւՀԸ, թողնել ուսումը կամ հակառակը` ընդունվել, փորձել ուժերդ այլ բնագավառում…

Մարդը մշտապես գտնվում է սեփական «ես»-ի, ցանկությունների ու հնարավորությունների, իր ուղու փնտրտուքի մեջ: Որ ուղին էլ ընտրես, հույսով ենք, որ քո մոտ ամեն ինչ կստացվի:

Նկարի համար շնորհակալ ենք այս աղբյուրին, gif- անիմացիայի համար` այս:

Հոդվածը կազմեց Մարյանա Վանդան:

Կարդացեք նաև

Ի՞նչ է սպասվում իմ կյանքում դպրոցն ավարտելուց հետո

Ավարտական քննություններն ետևում են (ուռա՜), և շատ շուտով քո կյանքում ամեն ինչ կփոխվի: Համալսարան ընդունվելը մեծ սթրես էր: Բայց սա դեռ սկիզբն է: Չէ՞ որ ընդունվածների ցուցակում քո անունը տեսնելուց հետո պետք է պատրաստվել կյանքի լրիվ նոր մի փուլի, հարմարվել և ընտելանալ նոր միջավայրին: Իսկ թե ինչպե՞ս դա անել, կարդա մեր հոդվածում:

ավելին →

«Ինքնակոչիկի համախտանիշ»

Դու երբևէ ունեցե՞լ ես այնպիսի զգացում, թե իբր քո բոլոր նվաճումները դատարկ և ոչ կարևոր բաներ են: Հաղթեցի՞ր օլիմպիադայում : – Պարզապես առաջադրանքները դժվար չէին: Պարգևատրվեցի՞ր սպորտային մրցումներին: – Պարզապես բախտս բերեց: Եթե դու հաճախ ունենում ես նման մտքեր, ուրեմն տառապում ես «ինքնակոչիկի համախտանիշով»: Իսկ ի՞նչ է դա և ինչպե՞ս դրա դեմ պայքարել, կարդա մեր կայքում:

ավելին →

Նա ինձ ժամադրության է հրավիրել: Ի՞նչ անել

Անցավ սրտատրոփ սպասումների ժամանակաշրջանը և վերջապես դու նրանից ստացար ժամադրության առաջարկ: Ինչպե՞ս պատրաստվել, ինչպե՞ս վարվել և հրապուրել նրան, որպեսզի ձեր հարաբերությունները շարունակվեն: Գտի՛ր հուշումները մեր հոդվածում:

ավելին →

Իսկ ինչ անել, եթե դա, այնուամենայնիվ, պատահել է

Իսկ ի՞նչ անել, եթե դա, այնուամենայնիվ, պատահել է քեզ հետ … բռնաբարություն:

ավելին →